31 października 2007

Gatunki liryczne

ELEGIA-
Utwor liryczny o podnioslym, powaznym charakterze, przesycony zazwyczaj nastrojami smutku i melancholii.

Podmiot liryczny rozpamietuje zwykle sprawy osobiste lub istotne problemy ogolnoludzkie (milosc, smierc, przemijanie)

Gatunek ten wywodzi sie z poezji greckiej, gdzie mial scisle okreslona budowe wersyfikacyjna.

Oprocz elegii zalobnej powstawaly tez inne odmiany: elegie dydaktyczne, wojenne, polityczne, milosne.

Elegie pisali: J.W. Goethe, P.Shelley, R.M. Rilke, w polskiej poezji: J.Kochanowski, J.Slowacki, J.Iwaszkiewicz, Cz.Milosz, Z.Herbert




FRASZKA

Krotki, wierszowany utwor poetycki, najczesciej zartobliwy, oparty na dowcipnym pomysle.

Moze byc zroznicowany tematycznie

Ma za zadanie bawic, rozmieszac, ale tez uczyc i sklaniac do przemyslen.

Tworcami fraszek w polskiej poezji byli: W.Potocki, J.A. Morsztyn, J.Tuwim, K.I.Galczynski, S.J.Lec i inni.



HYMN

W czasach antycznych podniosla, uroczysta piesn pochwalna slawiaca bostwa, bohaterow, wzniosle idee, uznawane wartosci.

Wywodzi sie z poezji starozytnej Grecji
Najstarszymi zachowanymi hymnami antycznymi sa hymny homeryckie (VII - Vw.p.n.e).

Pozniejsze hymny podejmowaly roznorodna problematyke: patriotyczna, filozoficzna, moralna. Ich autorami byli: I.Krasicki, A.Felinski, J.Kasprowicz, J.Lechon.

Hymn narodowy to piesn patriotyczna, ktora jest dla kazdego spoleczenstwa wyrazem poczucia wspolnoty narodowej, tradycji i jednosci.


ODA

Utwor liryczny o podnioslym, patentycznym charakterze, utrzymany w tonie pochwalnym lub dziekczynnym.

Oda slawi bohaterow, wazne wydarzenia, wielkie idee, uroczystosci, pojecia.

Pindar, grecki poeta (Vw.p.n.e) pisal ody na czesc zwyciezcow igrzysk.

Horacy, poeta rzymski (Iw.p.n.e) zrezygnowal z tematyki okolicznosciowej na rzecz ody refleksyjnej.


PIESN

Najdawniejszy gatunek poezji lirycznej

Co po maturze?

Boisz sie matury z polskiego?